Lopende onderzoeksprojecten

Veerkracht na verlies (2023, 2024, 2025)

Dit onderzoeksproject is gericht op het voorkomen van opvolgende problemen na verlies-gerelateerde levensgebeurtenissen voor volwassenen en ouderen. Het levert kennis op over de complexiteit van veerkrachtprocessen in het dagelijks leven. Die complexiteit wordt in beeld gebracht door een onderzoeksmethode die diepgaand inzicht biedt in de wijze waarop diverse factoren met elkaar interacteren (de interpretatieve fenomenologische methode). De opgedane kennis is nodig voor de ontwikkeling van methodieken en instrumenten die professionals helpen op het juiste moment aanwezig te zijn met de juiste veerkrachtversterkende interventie. In het project wordt nauw samengewerkt met een consortium van partners uit onderzoek, gezondheidszorg en welzijnswerk.

Volledige titel: “Resilience around severe experiences of loss in daily life. Phenomenological practice-oriented research.”
Looptijd: 1 januari 2023 – 1 januari 2026
Voor meer informatie: zie de websites van ZonMw, de Universiteit voor Humanistiek, ErWelzijn, en Chloe Beeris (promovendus)

Vitale woongemeenschappen voor ouderen (doorlopend)

De Nederlandse overheid stimuleert dat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. Dit beleid hangt samen met de overgang naar een participatiesamenleving, de transformatie van verzorgingshuizen en transities in de zorg. Het sluit ook aan bij de behoefte van ouderen zelf: de meeste ouderen willen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen.

Om op de groeiende vraag naar zelfstandige woonruimte in te spelen, kennen veel gemeenten wooncomplexen die specifiek voor ouderen zijn gelabeld. Deze seniorencomplexen bieden naast fysiek comfort en een gevoel van veiligheid, verschillende voorzieningen en mogelijkheden om sociale interactie tussen bewoners te stimuleren. Dit is van belang omdat sociale verbondenheid en sociale participatie in gemeenschappelijke activiteiten belangrijke determinanten zijn voor de gezondheid en het welbevinden van ouderen en bijdragen aan de ervaring van een zinvol leven. De overgang naar een seniorencomplex is echter een ingrijpende gebeurtenis die invloed heeft op vrijwel alle aspecten van het (dagelijks) leven. Het vraagt van ouderen dat ze zich aanpassen aan een nieuwe fysieke omgeving en confronteert hen met substantiële veranderingen in sociale netwerken, levenspatronen en steunsystemen. Deze veranderingen roepen existentiële vragen en zingevingsvragen op.

Dit doorlopende onderzoek biedt inzicht in de sociale vitaliteit in ouderencomplexen en de mogelijkheden om die te vergroten. Sociale vitaliteit wordt opgevat als de mate waarin bewoners in een complex elkaar kennen, zich verbonden voelen met elkaar, deelnemen aan gezamenlijke activiteiten, en meedoen aan het organiseren van activiteiten en het beheer van gemeenschappelijke ruimten.

Deelonderzoeken en publicaties:

SEE ME – Social Inclusion through Meaningful Ageing (onlangs afgerond)

(English below) De Europese bevolking wordt steeds ouder, en het aantal oudere burgers groeit gestaag. Het gevolg is een toenemende vraag naar zorg. De meeste zorg is gericht op medische en fysieke aspecten, maar ouder worden brengt ook sociale, culturele en spirituele veranderingen met zich mee. Daarom is een breder perspectief op ouder worden noodzakelijk. Een perspectief dat ook aandacht heeft voor de potenties en talenten van ouderen, en voor hun behoeften op het sociale vlak en het terrein van zingeving.

Het SEE ME project wil de kwaliteit van zorg voor ouderen verbeteren. Ten eerste door kennis en inzicht te bieden in de behoeften van ouderen zelf. Ten tweede door de competenties en vaardigheden van zorgverleners te vergroten zodat ze beter kunnen inspelen op deze behoeften. De nadruk ligt daarbij op de competenties en vaardigheden van zorgverleners die nodig zijn om de persoon achter de patiënt te ‘zien’, hun positieve talenten en behoeften te ontdekken, en daarmee de sociale insluiting van ouderen te bevorderen.

Het SEE ME team is een internationaal, multidisciplinair consortium bestaand uit 3 universiteiten en 3 onderzoekscentra: de Universiteit voor Humanistiek (Nederland), de Vrije Universiteit Brussel (Belgie), De Universiteit van Molise (Italie), Büro für berufliche Bildungsplanung (Duitsland), Matia Gerontological Institute (Spanje), and Foundation of Active Ageing (Nederland). Elk van de zes consortium partners werkte met een maatschappelijke partner. Deze partners zijn gekozen vanwege hun inpirerende en innovatieve werk. De partners zijn: Stichting Humanitas Rotterdam, Compartijn and September Care (Nederland), Don Carlo Pistilli (Italie), Grafschafter Diakonie (Duitsland), Het BuurtPensioen (Belgiem), en Grandes Amigos (Spanje).

Alle onderzoeksrapporten en de ontwikkelde toolkit zijn downloaden via de SEE ME website: https://see-me-project.eu/186-2/home/
Voor informatie over SEE ME workshops (voor professionals en/of vrijwilligers), neem contact op met: a.machielse@uvh.nl

SEE ME (in English)

The rapidly ageing populations worldwide, particularly in Western countries, necessitate policymakers and scientists to reflect on the implications of these unprecedented demographic developments. Scholarly efforts cover a wide range of research areas: from biomedical research aiming to increase longevity and health and find treatments for age-related diseases, policy research analysing the consequences of an ageing population for society and exploring the growing costs of healthcare and retirement, to healthcare research focusing on the improvement and quality of care for older people. This project adds to the latter domain, taking ageing as an existential part of human life, involving physical, mental, social, cultural, and spiritual change. Given this approach, it is important to develop a broader view of what it means to grow older to accommodate the needs of older people receiving care. Paying attention to the potential of older people and maintaining and restoring social connectedness and meaningfulness is a fundamental goal of caregiving, with significant expected gains in older people’s overall health and well-being.

Research aims:

  1. Increase the knowledge about potential of older people and their social and meaning needs
  2. Contribute to the competences of caregivers to “SEE” older adults: e.g., to SEE the older person behind the patient, to SEE care as something more than physical and medical care, to SEE social and meaning needs, and to SEE the positive potential of older adults, not only their needs.
  3. Develop a transnational toolkit for caregivers based on transnational ideas and experiences and tested in different countries.

Information and publications: https://see-me-project.eu/186-2/home/